دیسک کمر چیست:
دیسک یک غضروف است که در بین ستون فقرات ما انسان ها قرار گرفته و نقش ضربه گیری را بر عهده دارد. دیسک کمر، در گروه دیسک های ستون فقرات قرار می گیرد. همه ما انسان ها دارای دیسک کمر می باشیم و بدیهی است که دیسک کمر یک نوع بیماری نیست؛ اما چون بسیاری از مردم به اشتباه به بیرون زدگی دیسک، دیسک کمر می گویند، تصور می شود که دیسک کمر یک نوع بیماری است. در هر حال، دیسک کمر با نام یک بیماری به نام بیرون زدگی یا برآمدگی دیسک شناخته می شود. در این بیماری، دیسک کمر دیگر انعطاف پذیری خوبی ندارد و دچار مشکل شده است.
علائم دیسک کمر چیست؟
ستون فقرات ما انسان ها از مهره های مختلفی تشکیل شده است که از میان این مهره ها، عروق خونی و اعصاب رد می شوند. دیسک که وظیفه ضربه گیری ستون فقرات را برعهده دارد، اگر در جای خودش قرار بگیرد، می تواند بدون فشار آوردن بر روی اعصاب و عروق خونی، کار خود را به درستی انجام دهد. اما در صورتی که دیسک کمر، برآمده شود و یا به علت خشک شدن، مایع بین آن از دیسک بیرون بزند، فشار زیادی به اعصاب ستون فقرات وارد خواهد شد. در اینجاست که سوال علائم دیسک کمر چیست؟ اهمیت پیدا می کند.
زمانی که بخش داخلی دیسک های بین 5 مهره کمر، پاره می شوند و مایع بین مفصلی از دیسک خارج می شوند، فشار زیادی به اعصاب درون ستون فقرات وارد خواهد شد. این فشار، با درد و بی حسی همراه است. به طور کلی، دیسک کمر را می توان با علائم مختلف آن شناخت. از جمله انواع علائم دیسک کمر، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
ـ درد پا:
درد ساق پا در افرادی که دارای دیسک کمر می باشند، معمولا بدتر از کمردرد است. اگر درد در امتداد مسیر عصب سیاتیک قرار دارد، احتمالا درد در پشت ساق پا منتشر می شود.
ـ درد عصب:
هم ترین علائم دیسک کمر، درد عصبی در پا شناخته می شود. این درد معمولا به صورت سوزش، تیر کشیدن، تیزی، تشعشع و یا سوزن سوزن شدن قابل مشاهده است.
ـ مکان متغیر علائم:
بسته به محل دیسک کمر و درجه فتق دیسک، ممکن است که علائم ذکر شده در مورد دیسک کمر در بخش های مختلف دیده شوند. به طور مثال، احتمال بروز درد در باسن، جلوی ران، ساق پا و یا انگشتان پا وجود دارد. معمولا علائم دیسک کمر فقط یک طرف از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
بدن با علائم عصبی بی حسی، احساس گز گز و سوزن سوزن شدن و ضعف در ساق پا، انگشتان پا و پا همراه است.
ـ ضعف در پاها:
یکی از علامت های دیسک کمر این است که افراد در بلند کردن پاها در هنگام راه رفتن و یا ایستادن بر روی پاها، احساس درد می کنند. در این حالت، وضعیتی با نام افتادگی پا به وجود می آید.
ـ درد پایین کمر:
اگر به دنبال یک علامت مهم برای دیسک کمر هستید، باید به درد پایین کمر توجه کنید. این درد می تواند به صورت ضربان دار و کسل کننده باشد. در بعضی از موارد درد پایین کمر، با سفتی همراه است.
اگر فتق دیسک باعث گرفتگی عضلات کمر شود، می توان با چند روز استراحت و قرار دادن یخ یا گرما، علائم دیسک کمر را کاهش داد. می توان برای رفع گرفتگی عضلات کمر، بر روی یک سطح صاف دراز کشید و یک بالش زیر زانو قرار داد.
ـ شدید شدن درد کمر با حرکت:
درد دیسک کمر می تواند با ایستادن طولانی مدت یا نشستن طولانی مدت، ایجاد شود. دردی که پس از راه رفتن حتی در یک مسیر کوتاه ایجاد شود، احتمالا نشان دهنده فتق دیسک است. اقدامات ناگهانی جسمی مانند خنده، عطسه و … می توانند درد کمر را تشدید کنند.
ـ درد شدید شونده در اثر خم شدن به جلو:
بسیاری از افرادی که دارای فتق دیسک کمر هستند، پس از اینکه به سمت جلو خم می شوند، احساس درد شدیدی در کمر و پاهای خودشان می کنند. این نوع درد یکی از علائم دیسک کمر است.
ـ شروع سریع درد:
درد دیسک کمر، معمولا با سرعت زیادی شروع می شود. هیچ اتفاق مشخصی نیز برای شروع این درد وجود ندارد. بنابراین، اگر می پرسید که علائم دیسک کمر چیست؟ باید بگوییم که یکی از مهم ترین علامت ها این است که درد بدون هیچ اتفاق قبلی و ناگهانی و سریع شروع می شود.
۳ علامت مهم دیگر برا فتق دیسک
۳ علامت مهم دیگر برای فتق دیسک
به غیر از علائم ذکر شده برای دیسک کمر،۳ علامت دیگر نیز وجود دارند که به شما این اطمینان را می دهند که دارای دیسک کمر هستید یا خیر! زمانی که دیسک کمر در پایین ستون فقرات شما برآمده یا پاره می شود، در ناحیه کمر و پاها احساس درد می کنید.
لازم به توضیح است که این علائم خیلی سریع آغاز می شوند و ممکن است که پس از ۶ هفته از بین بروند. این در حالی است که افراد هیچ درمان دارویی خاصی دریافت نکرده اند. بنابراین، در صورت مشاهده سه علامت زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید.
۱. درد در هنگام نشستن:
هنگامی که شما بر روی یک سطح و یا صندلی می نشینید، فشار زیادی را به ستون فقرات به خصوص مهره های کمری وارد می کنید. اگر دیسک کمر برآمده شده باشد، نشستن می تواند باعث برجسته تر شدن برآمدگی های دیسک شود. این موضوع درد کمر شما را در هنگام نشستن چند برابر می کند.
۲. احساس درد به پای شما (سیاتیک):
دیسک های کمر در ناحیه پشت و یا جانبی که در نزدیکی ریشه های عصبی نخاعی قرار دارند، دچار برآمدگی می شوند. فتق دیسک، می تواند با دو کارکرد زیر، عصب های نخاعی را مانند سیاتیک تحت تاثیر قرار دهد.
ـ فشرده سازی مستقیم:
زمانی که دیسک برآمده می شود و یا محتویات داخل آن به خارج سوق پیدا می کنند، فشار زیادی به ریشه عصبی نخاع در کانال نخاع وارد می شود.
ـ تحریک شیمیایی:
زمانی که فتق دیسک، محرک های شیمیایی اسیدی را از مواد دیسک خارج می کند، ممکن است التهاب و تحریک در ناحیه اطراف ریشه عصبی به وجود بیاید. این موضوع باعث ایجاد درد در ناحیه کمر خواهد شد.
با دو روش ذکر شده در مورد فشار وارد شده بر روی سیستم عصبی ستون فقرات، عملکرد ریشه عصبی تغییر می کند. ممکن است درد به همراه بی حسی و سوزش آغاز شود. پاها و پشت ران و ساق پا، ضعف زیادی دارند و ممکن است بی حس باشد. معمولا این علائم را با نام علائم سیاتیک می شناسند که در یک پا مشاهده می شوند.
۳. درد تشدید شده توسط فعالیت های خاص:
یکی از علائم دیسک کمر و سیاتیک این است که پس از انجام فعالیت های خاص زیر، درد ایجاد شده در کمر و پاها افزایش پیدا می کند.
ـ خم شدن به جلو یا پایین
ـ بلند کردن یک جسم سنگین
ـ هل دادن یا کشیدن یک جسم سنگین
ـ سرفه کردن
ـ عطسه کردن
نحوه تشخیص دیسک کمر
در ابتدا باید با مشاهده علائم ذکر شده در مورد دیسک کمر، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک در ابتدای کار برای تشخیص دیسک کمر، احتمالا معاینه فیزیکی انجام می دهد و سوابق پزشکی شما را بررسی می کند. ممکن است چند آزمایش برای تشخیص بهتر دیسک کمر انجام دهید، از جمله:
ـ عکس برداری با اشعه ایکس:
در این روش با کمک اشعه ایکس، تصاویری از بافت های داخلی، استخوان ها و یا اندام ها گرفته می شوند.
ـ تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI):
یکی از دیگر روش ها برای تشخیص دیسک کمر، استفاده از ام آر آی است. در این روش، تصویر دقیقی از اندام ها و ساختارهای بدن به دست می آید.
ـ میلوگرام:
یک روش جدید برای تشخیص دیسک کمر است که در آن رنگ به کانال نخاعی تزریق می شود. سپس، این رنگ تزریق شده با کمک اشعه ایکس قابل مشاهده است و می توان ناهنجاری های نخاع و ستون فقرات را مشاهده کرد.
ـ اسکن توموگرافی کامپیوتری:
این روش که با نام سی تی اسکن نیز معروف است، یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس است. در این روش از عکس های افقی و محوری که برش هایی از بدن هستند، استفاده می شود. سی تی اسکن می تواند تصاویر دقیقی از هر یک از بخش های بدن به ما بدهد.
ـ الکترومایوگرافی (EMG):
این روش که کمتر برای تشخیص دیسک کمر مورد استفاده قرار می گیرد، آزمایشی برای سنجش پاسخ ماهیچه ها و فعالیت الکتریکی آن ها در اثر تحریک عصب عضله است. برای آشنایی با روش های درمان دیسک کمر کافیست.