جراحی مغز و اعصاب(Neurosurgery)
در رابطه با پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی اختلالاتی که بر هر بخش از دستگاه عصبی شامل مغز، نخاع، اعصاب پیرامونی و دستگاه عروق مغزی خارج از جمجمه تاثیر گذار است. بیشتر بر خلق و خو و رفتار بیمار تاثیر میگذارند مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی و بیماری های روانی پیشرفته .این گروه از بیماریها توسط روانپزشکان یا متخصصین اعصاب و روان درمان میشوند. دسته دوم بیماریهایی هستند که بر عملکرد بدنی سیستم عصبی تاثیر گذاشته اما با جراحی قابل درمان نیستند بلکه باید برای بیماران دارو تجویز شود. مانند ام اس، صرع، بیماری پارکینسون و برخی سکته های مغزی. این بیماران توسط متخصصین داخلی مغز و اعصاب درمان میشوند. اما گروه سوم بیمارانی را شامل میشود که میتوان به وسیله جراحی به آنان کمک کرد.تومورهای مغزی، ضربه های مغزی، تومور نخاعی، صدمات نخاعی، دیسک کمر، گردن، پشت و بیماریهای اعصاب محیطی مانند فشار روی عصب و قطع عصب جزو این گروه هستند. این بیماران توسط جراحان مغز و اعصاب درمان میشوند.
انواع جراحی مغز :
1. کرانیوتومی
در کرانیوتومی ابتدا یک برش در پوست سر و سپس یک سوراخ در جمجمه ایجاد میشود. به بیانی دیگر کرانیوتومی مانند ورق زدن استخوان سر است زیرا در آن، قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت برداشته میشود. سوراخ و برش در منطقهای از مغز که قرار است درمان شود، ایجاد میگردد. در طول عمل جراحی باز مغز، جراح امکان انجام هر کدام از موارد زیر را دارد: برداشتن تومور کلیپ کردن آنوریسم تخلیه خون یا ترشحات مربوط به یک عفونت حذف بافت غیر طبیعی مغز هنگامی که جراحی کامل شد، استخوان برداشته شده معمولا در محل خود با صفحات، بخیه یا سیم نگهداری و محافظت میشود. سوراخ ایجاد شده ممکن است در بعضی موارد مانند تومورها، عفونت یا تورم مغز، باز باقی بماند. در صورت باز باقی ماندن جمجمه، جراحی کرانیکتومی نامیده میشود.
1-1 کرانیوتومی FRONTAL
یک روش سنتی است برای هدف قرار دادن تومورهای سخت جلوی مغز. بر این اساس استوار است که برداشت استخوان اضافی بسیار امنتر از دستکاری مغز است. در این روش، یک برش در پوست سر در پشت خط رویش مو ایجاد شده و استخوان تشکیل دهنده پیشانی برداشته میشود. این استخوان در پایان عمل جراحی برگردانده میشود. برداشتن این استخوان به جراحان اجازه میدهد که به فضای پشت چشم بدون دستکاری مغز دسترسی یابند.
1-2 کرانیوتومی SUPRA-ORBITAL
اغلب به نام کرانیوتومی ابرو نیز مطرح میشود. یک روش برای حذف تومورهای مغزی است که در آن، جراحان مغز و اعصاب با ایجاد یک برش کوچک در ابرو به تومورها در جلوی مغز یا در اطراف غده هیپوفیز دسترسی مییابند. این روش به جای جراحی اندوسکوپیک اندونازال، زمانی که تومور بسیار بزرگ بوده یا نزدیک به اعصاب بینایی یا شریان حیاتی باشد، استفاده میشود.
1-3 کرانیوتومی RETRO-SIGMOID
اغلب به نام کرانیوتومی سوراخ کلید نیز مطرح میشود. یک عمل جراحی با حداقل تهاجم با هدف حذف تومورهای مغزی است. این روش امکان حذف تومورهای قاعده جمجمه از طریق یک برش کوچک در پشت گوش را با ایجاد دسترسی به مخچه و ساقه مغز فراهم میکند. جراحان مغز و اعصاب ممکن است از این روش برای رسیدن به تومورهای خاص مانند مننژیوم و نوروم آکوستیک استفاده کنند.
2. بیوپسی
این روش برای برداشتن مقدار کمی از بافت مغز یا تومور برای بررسی زیر میکروسکوپ استفاده میشود. بیوپسی شامل ایجاد یک برش کوچک و سوراخ در جمجمه است.
3. جراحیهای کم تهاجمی اندوسکوپیک اندونازال
در این نوع عمل جراحی، جراح برای برداشت تومورها یا ضایعات، از طریق بینی و سینوس بیمار اقدام میکند. این روش به جراح امکان دسترسی به بخشهایی از مغز را بدون ایجاد برش میدهد. روش جراحیهای کم تهاجمی اندوسکوپیک اندونازال شامل استفاده از یک اندوسکوپ است. آندوسکوپی یک دستگاه تلسکوپی مجهز به چراغ و دوربین است به طوری که جراح میتواند محیطی که در آن جراحی را انجام میدهد، ببیند. پزشک شما میتواند از این روش برای درمان تومورهای غده هیپوفیز، تومورهای موجود در قاعده جمجمه و تومورهای گسترش یافته در سراسر مغز استفاده کند.
4. نورواندوسکوپی کم تهاجمی
مشابه جراحی اندوسکوپیک با حداقل تهاجم، در این روش نیز جراح با استفاده از اندوسکوپی به حذف تومورهای مغزی میپردازد. جراح ممکن است سوراخ کوچکی به اندازه یک سکه در جمجمه برای دسترسی به بخشهایی از مغز در طول این عمل جراحی، ایجاد کند.